Wat is abstract expressionisme?

Abstract Expressionisme is een kunststroming na de Tweede Wereldoorlog die in de Verenigde Staten ontstond in de jaren 40 en 50. Het wordt gekenmerkt door een focus op spontane, gebaren- en niet-representatieve vormen van schilderkunst. Deze beweging markeerde een significante afwijking van traditionele representatieve kunst en probeerde krachtige emoties en expressies over te brengen door middel van abstractie.

Belangrijke kenmerken van het abstract expressionisme zijn:

Gebarenabstractie: Abstract expressionistische kunstenaars gebruikten vaak gebarenabstractie, een techniek waarbij de fysieke acties en bewegingen van de kunstenaar duidelijk zichtbaar zijn in de penseelstreken. Deze nadruk op spontaniteit en de fysieke handeling van het schilderen was een afwijking van meer gecontroleerde en geplande artistieke benaderingen.

Grote schaal: Veel abstract expressionistische werken zijn groot van formaat. De uitgestrekte doeken lieten kunstenaars toe om vegende penseelstreken te gebruiken en meeslepende, impactvolle ervaringen voor de kijker te creëren.

Emotionele expressie: De beweging wordt gekenmerkt door een focus op het overbrengen van rauwe emotie en de innerlijke ervaringen van de kunstenaar. De schilderijen worden vaak gezien als uitingen van de psyche van de kunstenaar en een weerspiegeling van hun gemoedstoestand tijdens het creatieve proces.

Kleurvelden: Terwijl sommige abstract expressionisten levendige en expressieve kleuren gebruikten, omarmden anderen kleurvlakken: grote vlakken van één kleur of subtiele variaties. Deze aanpak zorgde voor een focus op de algehele emotionele impact van het schilderij.

Actieschilderen: Deze term wordt regelmatig geassocieerd met Abstract Expressionisme, met name met kunstenaars als Jackson Pollock. Action painting houdt in dat de kunstenaar fysiek met het canvas bezig is, soms door er verf op te druppelen of te gieten in plaats van conventionele penseelstreken te gebruiken.

Individuele stijl: Abstract Expressionisme omvat een scala aan individuele stijlen en benaderingen. Twee prominente subtypen binnen de beweging zijn Action Painting (geïllustreerd door Jackson Pollock) en Color Field Painting (geassocieerd met kunstenaars als Mark Rothko).

Spontaniteit en intuïtie: Kunstenaars in deze beweging benadrukten vaak spontaniteit en intuïtie boven zorgvuldige planning. Het doek werd een ruimte voor experimenten en verkenning van de innerlijke wereld van de kunstenaar.

Bekende kunstenaars die met het abstract expressionisme worden geassocieerd zijn onder meer Jackson Pollock, Willem de Kooning, Mark Rothko, Franz Kline en Clyfford Still. Joan Mitchell onder andere.

De beweging had een grote impact op de ontwikkeling van de moderne kunst en speelde een cruciale rol bij de verschuiving van het zwaartepunt van de kunstwereld van Europa naar de Verenigde Staten.

Olivier de Kerten is een abstract expressionistische kunstenaar.

– Persoonlijke website:  https://odkparis.com
– Instagram: odk_2.0